دستگاه XRf ایکس آر اف چیست و چگونه کار میکند؟

مقدمه:طیف نگاری فلوئورسانس اشعه ایکس، (XRF=X-ray Fluorescence Spectroscopy)، از روشهای آنالیز عنصری است که به دلیل سرعت بالای آنالیز در بعضی از صنایع دارای اهمیت است. در این روش، اشعه ایکس به نمونه می تابد و در اثر برانگیختن اتم ها و انتقال الکترونی در لایه های مختلف اتم ، اشعه ایکس ثانویه ، تولید می شود که با تعیین طول موج (انرژی) اشعه ایکس ثانویه که مشخصه اتم است؛ میتوان عناصر موجود در نمونه مورد نظر را شناسایی کرد

با استفاده از این تکنیک، میتوان آنالیز عنصری را به صورت کیفی و تا حدودی کمی، بهخصوص در مورد نمونههای معدنی، باستانی، زمینشناسی، کانیها، سنگها، شیشه، سیمان، سرامیکها و آلیاژهای فلزی انجام داد که ردیابی عناصر از سدیم تا اورانیوم را ممکن میسازد که دقت آن برای عناصر سنگین بیشتر است.

بخش های اصلی دستگاه XRF

•  منبع yra–x
• نگهدارنده نمونه
• کلیماتور)(Collimator
• کریستال آنالیز کننده
• دتکتور یا آشکار ساز

کاربرد های طیف سنجی فلورسانس اشعه ایکس)(XRF

• فلورسانس اشعه ایکس در یک طیف گسترده ای از کاربرد ها استفاده می شود، از جمله:
• پژوهش در آذرین، رسوبی، دگرگونی و پترولوژی
• بررسی خاک
• استخراج (به عنوان مثال، اندازه گیری درجه از سنگ معدن)
• تولید سیمان
• تولید سرامیک و شیشه
• متالورژی (به عنوان مثال، کنترل کیفیت
• مطالعات زیست محیطی (برای مثال، آنالیزذرات در فیلتر هوا
• کارگاه های ریخته گری
• آنالیز میدانی در مطالعات زمین شناسی و زیست محیطی

فلورسانس اشعه ایکس به خصوص به خوبی برای تحقیقات که شامل موارد زیر است مناسب است:•

آنالیز شیمیایی بالک عناصر اصلی (سیلیسیم، تیتانیم، آلومینیم،آهن،منگنز،منیزیم،کلسیم،سدیم، پتاسیم،فسفر،فولاد،استیل)در سنگ و رسوب و فلزات•

روشXRF بهدلیل سرعت بالا، دقت زیاد و استقلال از وابستگی به شخص آنالیزکننده، جایگزین مناسبی برای سایر روشهای آنالیز شیمی در شناسایی مواد است. کاربرد اصلی دستگاهXRF در صنایعی مانند فولاد و سیمان است. در این صنایع، سرعت بالای آنالیز برای تنظیم ترکیب،و قرار گرفتن عنصرهای موجود در نمونه در گستره کوچک و مشخص، استفاده از XRF را سودمند کرده است؛ زیرا محدود بودن عناصر موجود در نمونه مجهول و گستره تغییر آنها، باعث میشود که بتوان از منحنیهای کالیبراسیون با اطمینان بیشتری استفاده کرد. این روش بهعنوان مکمل مطالعات کانیشناسی و متالوگرافی در بررسیهای باستانشناسی و حفاظت از آثار استفاده می شود.